Ömür boyu et ve süt tüketiminden mahrum kalabilirsiniz

Son yıllarda dünya genelinde giderek daha fazla görülen Alfa-Gal Sendromu, kene ısırıklarıyla bulaşan ve et ile süt ürünlerine karşı ciddi alerjik reaksiyonlara yol açan bir hastalık olarak öne çıkıyor. Uzmanlara göre tek bir kene ısırığı, kişilerin ömür boyu kırmızı et, süt ve süt ürünlerinden uzak kalmasına neden olabiliyor. Hastalık, bağışıklık sisteminde yarattığı aşırı tepkiyle hem günlük yaşamı hem de beslenme alışkanlıklarını tamamen değiştirebiliyor.

ALFA-GAL SENDROMU NASIL ORTAYA ÇIKIYOR?

Keneler ısırıkları sırasında vücuda “alfa-gal” adı verilen bir şeker molekülü aktarıyor. Memeli hayvanlarda doğal olarak bulunan bu molekül insan vücudu tarafından üretilmediği için bağışıklık sistemi tarafından tehdit olarak algılanıyor. Böylece kene ısırığının ardından gelişen hassasiyet, kırmızı et, süt, peynir, yoğurt ve hatta bazı ilaçların alınmasıyla alerjik reaksiyonlara yol açıyor. Uzmanlar bu durumun yalnızca beslenme değil, tedavi süreçlerinde de ciddi zorluklar doğurduğunu belirtiyor.

YAYILMA HIZI GİDEREK ARTIYOR

Alfa-Gal Sendromu ilk olarak ABD’nin güneydoğu bölgelerinde rapor edilse de, iklim değişikliği ve kene popülasyonundaki artış nedeniyle hızla yayılıyor. “Yalnız yıldız kenesi” başta olmak üzere birçok kene türünün hastalığı tetiklediği saptandı. ABD Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezi (CDC), yalnızca 2023 yılında 450 binden fazla Amerikalının bu sendromdan etkilendiğini açıkladı. Ancak uzmanlar, küresel raporların incelenmesiyle farklı kıtalarda da çok sayıda vakaya rastlandığını ve bunun hastalığın artık yalnızca belirli bölgelerle sınırlı olmadığını ortaya koyduğunu söylüyor.

BELİRTİLERİ NELERDİR?

Hastalığın belirtileri kene ısırığından haftalar hatta aylar sonra kendini gösterebiliyor. Özellikle et ve süt ürünleri tüketildikten 2 ila 6 saat sonra ortaya çıkan semptomlar; kaşıntı, kurdeşen, mide bulantısı, kusma, şiddetli karın ağrısı, nefes darlığı ve anafilaktik şok gibi hayati risk taşıyan tablolara dönüşebiliyor. Uzmanlar, bu belirtilerin başka hastalıklarla karıştırılabildiğini, bu nedenle tanının çoğu zaman geciktiğini vurguluyor. Teşhis için yapılan kan testi, bağışıklık sisteminin alfa-gale karşı antikor üretip üretmediğini gösteriyor.

TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Alfa-Gal Sendromu’nun kesin bir tedavisi bulunmuyor. Hastalar, yaşam boyu et ve süt ürünlerinden uzak durmak zorunda kalıyor. Bu durum, özellikle protein ihtiyacının karşılanması açısından yeni beslenme düzenlemeleri gerektiriyor. Uzmanlar, hastaların kendilerini korumaları için uzun kollu giysiler kullanmalarını, açık alanlarda kene kovucu ürünler tercih etmelerini ve kene temasından sonra mutlaka sağlık kontrolünden geçmelerini öneriyor. Ayrıca anafilaksi riski nedeniyle hastaların yanlarında acil durum ilaçları taşımaları gerektiği ifade ediliyor.

KÜRESEL BİR SAĞLIK SORUNUNA DÖNÜŞÜYOR

Birkaç yıl önce sadece belirli bölgelerle sınırlı olduğu düşünülen bu sendrom, günümüzde altı kıtada rapor edilen vakalarla küresel bir sağlık sorununa dönüşmüş durumda. Özellikle geyik nüfusunun artışı, insanların doğayla daha fazla temas etmesi ve iklim koşullarındaki değişim, kene popülasyonlarını artırarak riskin daha geniş alanlara yayılmasına neden oluyor. Lyme hastalığını da taşıyabilen kara bacaklı kenelerin de Alfa-Gal Sendromu’nu tetikleyebildiği biliniyor.

DOKTORLARIN BİLGİ EKSİKLİĞİ SORUN YARATIYOR

ABD’de yapılan araştırmalara göre sağlık çalışanlarının önemli bir bölümü bu hastalık hakkında yeterli bilgiye sahip değil. 2022’de yayımlanan bir çalışmada, doktorların yüzde 42’sinin Alfa-Gal Sendromu’nu hiç duymadığı ortaya çıktı. Bu da teşhiste gecikmelere ve hastaların uzun süre doğru tedaviye ulaşamamasına yol açıyor.

NE YAPILMALI?

Uzmanlar, özellikle yaz aylarında açık alanlarda bulunan kişilerin kendilerini kene ısırıklarına karşı koruması gerektiğini hatırlatıyor. Alfa-Gal Sendromu’ndan şüphelenenlerin ilk adım olarak doktorlarına başvurup kan testi yaptırması öneriliyor. Test sonucu pozitif çıkan hastaların, süt ve süt ürünleri de dahil olmak üzere memeli hayvanlardan elde edilen tüm gıdalardan uzak durmaları gerekiyor.