Türkiye’de 2024 genç nüfus ve sosyal göstergelerin detaylı analizi, demografik trendler ve gelecek öngörüleri hakkında bilgi edinin.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) “İstatistiklerle Gençlik 2024” araştırmasına göre, ülke nüfusunun %14,9’unu oluşturan 15-24 yaş arasındaki genç nüfus, toplamda 12 milyon 763 bin 159 kişiye ulaşmıştır. Bu genç nüfusun %51,2’si erkek, %48,8’i kadın olarak kayıtlara geçmiştir. Nüfus projeksiyonları, 2030 itibarıyla genç nüfusun toplam nüfusa oranının %14,8’e, 2040’te %12,2’ye, 2060’ta %10,3’e ve 2080’de %8,8’e gerileyeceğini öngörmektedir. En yüksek genç nüfus oranına sahip il %20,8 ile Hakkari olurken, onu sırasıyla %20,6 ile Şırnak ve %20,3 ile Siirt izlemektedir. Öte yandan, en düşük oranlar ise Balıkesir (%11,8), Muğla (%12,1) ve Ordu (%12,2) illerinde gözlemlenmiştir.
Türkiye’nin genç nüfus oranı, Avrupa Birliği (AB) üyesi 27 ülkenin ortalaması olan %10,7’nin üzerinde seyretmektedir. Bu durum, Türkiye’nin genç nüfus oranının Avrupa ortalamasının üzerinde olduğunu göstermektedir. 2024 yılı itibarıyla, genç nüfusun yaş gruplarına dağılımı şu şekilde gerçekleşmektedir: %30,5’i 15-17 yaş grubunda, %19,9’u 18-19 yaş grubunda, %28,8’i 20-22 yaş grubunda ve %20,8’i 23-24 yaş grubundadır.
2021-2023 dönemine ait yaşam tablolarına göre, Türkiye genelinde doğuşta beklenen yaşam süresi 77,3 yıl iken, erkeklerde 74,7 yıl, kadınlarda ise 80 yıl olarak kayıtlara geçmiştir. 15 yaşındaki gençler için kalan yaşam süresi ise ortalama 63,5 yıl olup, erkekler için 60,9 yıl, kadınlar ise 66,1 yıl seviyesindedir. Bu verilere göre, 15 yaşına ulaşmış genç kadınların, genç erkeklere kıyasla ortalama 5,2 yıl daha uzun yaşayacağı öngörülmektedir.
Genç nüfusun medeni durumu incelendiğinde, genç erkeklerin %96,6’sının hiç evlenmediği, %3,3’ünün evli ve %0,1’inin boşanmış olduğu görülmektedir. Kadınlarda ise, hiç evlenmemiş oran %87,8, evli oranı %11,7 ve boşanmış oran %0,4 seviyesindedir. Bu oranlar, genç erkeklerin evlilik eğilimlerinin düşük olduğunu, genç kadınların ise evlilikte daha yüksek oranlara sahip olduklarını ortaya koymaktadır.
Türkiye’de 2024 yılında en yoğun göç hareketliliği 20-24 yaş grubunda yaşanmakta olup, bu göçlerin en önemli nedeni eğitim faaliyetleridir. Bu yaş grubundan göç eden gençlerin yaklaşık 231 bin 477’si eğitim, 94 bin 139’u iş bulma veya işe başlama, 50 bin 8’i ise daha iyi konut ve yaşam koşulları arayışlarıdır. Bu göçler, gençlerin kariyer ve yaşam kalitelerini artırma amacıyla hareket ettiklerini göstermektedir.
Türkiye’de yükseköğretim net okullaşma oranı, 2022-2023 öğretim yılında %46 seviyesindeyken, 2023-2024 öğretim yılında bu oran %42,7’ye gerilemiştir. Cinsiyete göre incelendiğinde, erkeklerin yükseköğretimdeki okullaşma oranı %41,1 iken, kadınlarda %51,2’ye ulaşmıştır. Bu durum, kadınların yükseköğretime katılımının erkeklere kıyasla daha yüksek olduğunu göstermektedir.
Hane Halkı İş Gücü Araştırması sonuçlarına göre, gençlerin iş gücüne katılma oranı 2023 yılında %45,6 iken, 2024’te %47,2’ye yükselmiştir. Erkeklerde bu oran %57,4’ten %59,5’e, kadınlarda ise %33,1’den %34’e çıkmıştır. Gençlerde işsizlik oranı ise 2023’te %17,4 iken, 2024’te %16,3’e gerilemiş, erkeklerde %14,3’ten %13,1’e, kadınlarda ise %23,2’den %22,3’e düşmüştür.
Ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin oranı ise geçen yıl %22,9 olup, erkeklerde %16,2, kadınlarda ise %30,1 seviyelerindedir. Genç nüfusun toplam istihdam oranı 2023’te %37,7 iken, 2024’te %39,5’e yükselmiştir. Bu oranlar, gençlerin iş piyasasına katılımında olumlu gelişmeler olduğunu göstermektedir. Sektörlere göre incelendiğinde, 2024’te gençlerin %13’ü tarımda, %30,7’si sanayide ve %56,3’ü hizmet sektöründe istihdam edilmiştir. Erkek gençlerin %11,8’i tarımda, %35,9’u sanayide ve %52,3’ü hizmet sektöründe çalışmaktadır. Kadın gençlerin ise, %15,4’ü tarımda, %19,9’u sanayide ve %64,7’si hizmet sektöründedir.
Yaşam Memnuniyeti Araştırması sonuçlarına göre, 18 ve üzeri bireylerin genel sağlık memnuniyet oranı 2023’te %69,2 iken, 2024’te %67,5’e gerilemiştir. Genç nüfusun sağlık memnuniyet oranı ise, %86,8’den %87,2’ye yükselmiş, genç erkeklerde %87,9, genç kadınlarda ise %86,5 seviyelerindedir.
2024 verilerine göre, 18 ve üzeri bireylerin kendilerini mutlu hissetme oranı %49,6 iken, mutsuz hissetme oranı %14,5’tir. Geçen yıl, 18-24 yaş grubundaki genç nüfusun %51,8’i mutlu, %11,2’si mutsuz olarak bildirmiştir. Erkek gençlerde mutlu olma oranı %48,4, mutsuz olma oranı %12,7; kadınlarda ise mutlu olma oranı %55,4, mutsuz olma oranı %9,6 olarak kayıtlara geçmiştir. Gençlerin mutluluk kaynağı olarak ilk sırada %45,3 ile sağlık bulunurken, bunu %25,1 ile başarı ve %15,1 ile sevgi takip etmektedir.
Gençlerin %79,6’sı, çalıştıkları işten memnun olduklarını belirtmiş olup, elde edilen kazançtan memnuniyet oranı %54,1’dir. Erkek gençlerde iş memnuniyeti %81,2, kazanç memnuniyeti %56,3; kadınlarda ise sırasıyla %75,8 ve %49,2 seviyelerindedir. Ayrıca, gençlerin %65,4’ü, bugüne kadar aldığı eğitimden memnun olduğunu ifade etmektedir. Bu oran erkeklerde %64,3, kadınlarda ise %66,6 seviyesindedir.
Hane Halkı Bilişim Teknolojileri Kullanım Araştırması sonuçlarına göre, 16-24 yaş grubundaki gençler arasında internet kullanım oranı oldukça yüksek olup, mesajlaşma %98,5 ile ilk sırada yer almaktadır. Sosyal medya üzerinden profil oluşturma ve içerik paylaşma oranı %95,7; internet üzerinden sesli ve görüntülü arama yapma %95,3; ve video izleme %89,8 seviyelerindedir. En az kullanılan faaliyet ise, %6,2 ile toplumsal veya siyasal konuda çevrim içi tartışma veya oylamaya katılmadır.