Ukrayna ve ABD, mineral anlaşmasını imzaladı

Ukrayna, doğal kaynaklardan elde edeceği gelecekteki gelirlerin bir kısmı üzerinde Amerika Birleşik Devletleri’ne kontrol hakkı tanıyan bir anlaşmaya imza attı.

Kiev yönetimi, uzun süredir beklenen bu anlaşmayla birlikte Washington’dan gelen desteğin süreceğini ve Rusya’yla bir ateşkes zemini oluşacağını umuyor.

Hazine Bakanı Scott Bessent Perşembe günü verdiği bir demeçte, ABD-Ukrayna mineral anlaşmasının tam bir ekonomik ortaklık olduğunu ve Başkan Donald Trump’ın Rusya ile daha güçlü bir temelde müzakere etmesine olanak sağlayacağını söyledi.

Fox Business Network’e verdiği mülakatta Bessent, anlaşmanın “Rus liderliğine Ukrayna halkı ile Amerikan halkı arasında, hedeflerimiz arasında bir açıklık olmadığını göstereceğinin” altını çizdi

Çarşamba gecesi geç saatlerde yapılan açıklamada, anlaşmanın nihayet imzalandığı duyurulmuştu.

Sürece, Beyaz Saray’da yaşanan gergin tartışmalar da dahil olmak üzere, aylar süren zorlu müzakereler damga vurdu.

Trump yönetimi, üç yıldır devam eden Ukrayna-Rusya savaşına son verecek bir düzenleme üzerinde çalışıyordu.

Şimdiyse akıllardaki soru, imzadan sonra ne olacağı. Anlaşma, Ukrayna’ya Rusya’ya karşı bir avantaj verecek mi? Anlaşmanın maddeleri neler? Ukrayna, tüm kaynaklarını ABD’ye mi verdi? Bu sorunların cevaplar, tahmin edildiği kadar basit olmayabilir.

UKRAYNA ‘YARDIMLARIN’ BEDELİNİ ÖDÜYOR

İki ülke arasında ortak bir yatırım fonu kurulmasını öngören bu anlaşma, Başkan Trump’a Ukrayna’nın geleceği üzerinde doğrudan bir çıkar sağlamayı hedefliyor. Aynı zamanda, ABD’nin Kiev’e “açık çek” verdiği yönündeki eleştirileri de bertaraf etmeyi amaçlıyor.

Zira müzakerelerdeki en zorlu konu, Şubat 2022’de başlayan Rus işgalinden bu yana Ukrayna’ya verilen Amerikan yardımının borç sayılıp sayılmayacağıydı.

Anlaşmanın ilk taslakları, kimi eleştirmenler tarafından Ukrayna’ya karşı açık bir şantaj olarak nitelendirilmişti.

Diğer versiyonlar ise Kiev’in güvenlik garantilerine dair beklentilerini içeriyordu. Ukrayna, bu garantiler olmadan Rusya’nın bir ateşkesi kolayca ihlal edebileceğini ve savaşın yeniden başlayabileceğini savunuyordu. Trump ise güvenlik garantilerinin Avrupa’dan gelmesi gerektiğini söylüyordu.

MUALLAK BİR GARANTİ

Perşembe günü kamuoyuna açıklanan metne göre, doğal kaynaklara ilişkin anlaşma kapsamında, ABD kontrolünde bir fon oluşturulacak.

Anlaşma, ABD’nin askeri desteği ve olası bir ateşkesin koşulları üzerine daha kapsamlı görüşmelerin önünü açabilir.

Ukrayna, savaş boyunca aldığı yardımı borç olarak ödemekten kurtuldu ancak anlaşmada güvenlik garantisine dair bir madde yer almadı.

Bununla birlikte, Ukrayna’nın ileride Avrupa Birliği’ne katılmasının önünü kapatacak bir ifade de kullanılmadı.

Ukrayna Meclisi’nin anlaşmayı önümüzdeki iki hafta içinde onaylaması bekleniyor. Kiev Ekonomi Okulu’nun yaptığı bir çalışmaya göre Ukrayna, 100’den fazla kritik mineral yatağına sahip.

Bunlar arasında titanyum, uranyum, lityum, nadir toprak elementleri, manganez, zirkonyum ve grafit gibi birçok stratejik maden bulunuyor. Ülke aynı zamanda az miktarda petrol ve doğalgaz rezervi de barındırıyor.