Üretim kan kaybediyor

Türkiye ekonomisinin lokomotifi olan imalat sanayisinde çarklar yavaşlıyor, fatura yine emekçiye kesiliyor. TEPAV’ın açıkladığı son rapor, emek yoğun sektörlerdeki krizin boyutunu gözler önüne serdi. Eylül ayında sadece giyim ve tekstil sektöründe 116 bini aşkın istihdam kaybı yaşandı. Fabrikalar boşalırken, inşaat sektörü ise yükselişe geçti.

Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı (TEPAV), SGK verilerine dayanarak hazırladığı İstihdam İzleme Bülteni’nin Eylül 2025 sayısını yayımladı. Rakamlar, sanayideki kan kaybının derinleştiğini kanıtladı. Toplam sigortalı çalışan sayısı yıllık bazda yüzde 2,2 artsa da, detaylara bakıldığında imalat sektöründeki çöküş dikkat çekti.

TEKSTİL VE GİYİMDE TARİHİ ÇÖKÜŞ

Raporun en can yakıcı kısmı, ihracatın amiral gemisi olan tekstil ve hazır giyim sektöründe yaşandı. Emek yoğun imalat sanayilerinde işten çıkarmalar hız kazandı.

Verilere göre tablo şöyle:

Giyim Eşyaları İmalatı: Eylül ayında 78 bin 825 kişi işini kaybetti. Bu sektörde sigortalı çalışan sayısı geçen yıla göre yüzde 11,8 eridi.

Tekstil Ürünleri İmalatı: Kayıp 37 bin 140 kişi oldu.

Toplam Kayıp: Sadece bu iki sektörde 116 bini aşkın çalışan istihdam dışı kaldı.

FABRİKA YERİNE İNŞAAT: ÜRETİM DÜŞTÜ, BETON YÜKSELDİ

Veriler, Türkiye ekonomisinin “üretimden” uzaklaşıp yeniden “inşaata” dayalı bir modele kaydığını gösteriyor. Eylül 2025 itibarıyla imalat sektöründeki istihdam yıllık yüzde 2,9 gerilerken, inşaat sektöründeki çalışan sayısı yüzde 6,4 arttı.

İnşaattaki bu artışın başını ise 145 bin 70 yeni istihdam ile “bina inşaatı” sektörü çekti. Onu perakende ticaret ve yiyecek-içecek hizmetleri takip etti.

İSTANBUL BOŞALIYOR, DEPREM BÖLGESİ DOLUYOR

İstihdam haritasında da büyük bir değişim var. Sanayinin kalbi İstanbul kan kaybederken, yeniden imar faaliyetlerinin sürdüğü deprem bölgesinde istihdam patlaması yaşandı.

En Çok Kayıp: Yıllık bazda çalışan sayısının en çok düştüğü il 24 bin 554 kişi ile İstanbul oldu. Onu Mersin ve Bursa izledi.

En Çok Artış: Yıkımın en ağır olduğu Hatay, 93 bin 451 kişilik artışla istihdamın en çok büyüdüğü il oldu. Hatay’ı Ankara, Malatya ve Kahramanmaraş takip etti.

İŞ YERİ SAYISI ARTTI AMA SANAYİDE DEĞİL

Türkiye genelinde iş yeri sayısı yıllık yüzde 2,6 artarak 2 milyon 276 bine ulaştı. Ancak açılan yeni iş yerlerinin büyük çoğunluğunu “perakende ticaret” oluşturdu. 36 bin 671 yeni dükkan ve mağaza açılırken, sanayi tarafındaki kapanmalar raporun satır aralarında kalan acı gerçek oldu.