Milyonlarca emekliyi ilgilendiren 3 soru

Emeklilik yolculuğunun ilk adımı, e-Devlet üzerinden alınan hizmet dökümüyle prim günlerinin ve sigortalılık durumunun kontrol edilmesidir. Çalışanlar, statülerine göre farklı uygulamalara tabi tutulur:

4A (SSK): İşçi statüsünde çalışanlar

4B (Bağkur): Kendi adına işyeri olanlar, şirket ortakları veya isteğe bağlı sigortalılar

4C (Emekli Sandığı): Kamu çalışanları

Borçlanmalar (askerlik, doğum vb.) da hizmet dökümünde görülür. Özellikle son 2520 gün kuralı emekliliği belirler. Hangi statüde daha fazla prim ödendiyse, emeklilik o statü üzerinden gerçekleşir.

ÖRNEK HESAPLAMA 

Dünya Gazetesi’nde yer alan SGK uzmanı Özgür Erdursun’un köşe yazısına göre, Emeklilik şartlarının daha iyi anlaşılması için örnek bir hesaplama:

Doğum tarihi: 1 Nisan 1979

İşe giriş tarihi: 5 Mayıs 1994

Bu kişi, SSK kapsamında 5675 prim gününü tamamladığında ve son 2520 günün en az 1260 günü SSK’dan yatırıldığında, EYT kapsamında yaş şartı aranmadan emekli olabilir. Ancak her çalışanın doğum ve işe giriş tarihi farklı olduğundan, şartlar kişiye özel değişir.

EMEKLİLİK BAŞVURUSU NASIL YAPILIR?

Şartlarını yerine getiren çalışanlar için başvuru süreci şu adımlarla ilerler:

İşten çıkış bildirimi: İşveren, çalışanın çıkışını “Kod 8 – Emeklilik nedeniyle işten çıkış” olarak bildirir.

e-Devlet başvurusu: “Gelir / Aylık / Ödenek Talep Belgesi” menüsünden yeni başvuru yapılır.

Başvuru ekranı: Emeklilik türü olarak “yaşlılık aylığı” seçilir, statüye göre 4A, 4B veya 4C işaretlenir.

Banka tercihi: Emekli maaşının yatırılacağı banka ve şube seçilir.

Bilgi kontrolü ve onay: Kişisel bilgiler doğrulandıktan sonra başvuru tamamlanır.

Başvuru onaylandığında SGK süreci devralır ve maaş bağlama işlemleri başlatılır.

MAAŞ VE ZAMANLAMA: ŞİMDİ Mİ, YILBAŞINDA MI?

En çok merak edilen sorulardan biri maaşın hangi tarihte daha avantajlı olacağıdır.

Emekli Sandığı (4C): Yıl sonu ve yılbaşı arasında fark bulunmaz.

SSK (4A) ve Bağkur (4B): 2025’te hak ettiği halde dilekçeyi 2026’ya bırakanların maaşlarında yaklaşık %5’lik kayıp yaşanır.

Bu nedenle, özellikle SSK ve Bağkur kapsamındaki çalışanların başvuru tarihlerini dikkatle seçmeleri gerekir.

TAZMİNATLAR VE HAKLAR 

Emeklilik nedeniyle işten ayrılan çalışanlar, çeşitli haklara sahip olur:

Kıdem tazminatı: Her hizmet yılı için bir brüt maaş üzerinden hesaplanır. 2025 yılı için kıdem tazminatı tavanı 53.919,68 TL’dir.

Kullanılmayan yıllık izin ücretleri: İşverenden tahsil edilir.

İhbar tazminatı: Emeklilik nedeniyle işten ayrılanlara uygulanmaz.

EMEKLİLİKTEN SONRA ÇALIŞMA

Özel sektörde: Emekli aylığı kesilmeden çalışmak mümkündür.

Kendi işini kuranlar: Maaş kesintisi yapılmaz, ek Bağkur primi ödenmez.

Kamu kurumlarında: Emeklilik sonrası çalışma maaşın kesilmesine neden olur.

2025’TE EMEKLİ OLACAKLARA ÖNEMLİ UYARI 

2025 içinde hak kazanıp dilekçesini 2026’ya bırakanların maaşında %5’e varan kayıp söz konusu olabilir. Başvuru tarihi, maaşın belirlenmesinde kritik rol oynar. Bu nedenle her çalışan, kendi koşullarına göre hesaplama yaparak karar vermelidir.